Risicothema 1: 50 km/u wegen

De combinatie van het risicocijfer, de beperkte inrichting van enkele gebieden, de hoge snelheid en het aandeel aan slachtoffers zorgt dat 50 km/u wegen een risicothema zijn in de gemeente Valkenswaard.

Het aandeel 50 km/u wegen in de gemeente Valkenswaard is (14%) en is daarmee gelijk aan Geldrop-Mierlo (14%) en meer dan Deurne (10%).

Om inzicht te geven in de balans tussen functie, vormgeving en gebruik op de 50 km/u wegen in Valkenswaard zijn 21 50 km/u wegen gescoord in de vormtoets. De 50 km/u wegen in Valkenswaard scoren gemiddeld gezien een voldoende, 5,8 van de 10 punten. Opvallend zijn de beperkingen in de scores. Op 17 van de 21 wegen wordt de snelheidslimiet met regelmaat overschreden, langs 9 wegen wordt geparkeerd langs de rijbaan (en nog eens 2 gedeeltelijk), 16 wegen beschikken niet over voldoende en/of veilige oversteekvoorzieningen (bijv. Bergstraat en Brouwerijdreef 12 van deze wegen beschikt over kruisingen met andere GOW’s die niet zijn ingericht met rotonde of VRI (zoals de Eindhovenseweg of de Geenhovensedreef).

De wegen die een onvoldoende scoren in de vormtoets (5,5 of minder van de 10 punten) zijn:

  • Eindhovenseweg: score 4 (deels, ten zuiden van kruising Europalaan)

  • Geenhovensedreef: score 4

  • John F. Kennedylaan: score 4

  • Leenderweg: score 4

  • Brouwerijdreef: score 4,5

  • De Vest: score 4,5

De hierboven genoemde beperkingen over alle 50 km/u wegen heen gezien gelden specifiek allemaal voor de hierboven genoemde wegen. Naarmate de score slechter is ligt de weg bijv. langs een school of zijn er ook geen vrijliggende fietspaden.

De V85 uit de snelhedentool van de provincie Noord-Brabant laat zien dat de maximum snelheid op 50 km/u wegen met regelmaat wordt overschreden. Dit bevestigd het beeld uit de vormtoets. Op wegen waar de fietser op de rijbaan zit werkt dit echter vaak ‘remmend’ waardoor daar de V85 lager ligt.

Kijkend naar de ongevallen zien we dat op 50 km/u wegen het risicocijfer (het aantal ongevallen afgezet tegen het aantal gereden kilometers, de voertuigprestatie), in de gemeente Valkenswaard 0.17 is. Dit is hoger dan in Geldrop-Mierlo (0.1) en gelijk aan Deurne (0.17) wat inhoudt dat de kans op een ongeval op een 50 km/u weg in de gemeente Valkenswaard ongeveer 75% hoger is dan op een gemiddelde 50 km/u weg in Geldrop-Mierlo en gelijk aan Deurne. Op wijkniveau zijn er echter in Valkenswaard ook voor 50 km/u wegen grote verschillen. De risicocijfers van de verschillende wijken zijn:

  • Valkenswaard: 0.18

  • Kloosterakkers en Dommelen: 0.13

De kans op een ongeval op basis van de ongevallen en voertuigprestatie is dus het hoogst op de 50 km/u wegen in de wijk ‘Valkenswaard’, welke de hele kern omvat.

Wanneer specifiek wordt gekeken naar de ongevallen komt naar voren dat in de periode 2016-2020 49% van het totaal aantal slachtoffers is gevallen op gemeentelijke 50 km/u wegen. Dat is meer dan in Deurne (43%) en Geldrop-Mierlo (46%). De personenauto is het meest betrokken bij ongevallen, maar de meeste slachtoffers vallen met de brom-/snorfiets (30%) en de fiets (30%). Dit sluit ook aan bij het ontbreken van diverse vrijliggende fietsvoorzieningen en onvoldoende veilige oversteken voor langzaam verkeer op diverse wegen. Van de slachtoffers is 55% gevallen op een kruispunt en 45% op een wegvak. Wat betreft de locaties van de ongevallen dan valt op dat deze zich concentreren op de ‘ring’ van de kern Valkenswaard.

Figuur 2: Locaties ongevallen 50 km/u wegen gemeente Valkenswaard (VIA, 2016-2020)