Risicothema 2: Fiets

Fietsers zijn een risico in Veldhoven. Het aandeel fietsers blijft groeien en ook het aandeel onder de slachtoffers is relatief hoog. De focus dient te liggen op 50+’ers, met name op de fietspaden met een beperkte kwaliteit (niet vrijliggend) en op kruispunten.

Het inwonersaantal van de gemeente Veldhoven is groeiende. Het kennisnetwerk SPV heeft als uitgangspunt dat elke inwoner een fietser is. Dat maakt dat het aantal fietsers in de gemeente Veldhoven toeneemt. De fietspaden scoren over het algemeen vrij goed en veel fietspaden zijn vrij liggend. Van diverse fietspaden is de inrichting bekend. De volgende fietspaden scoren een onvoldoende betreffende de inrichting (3,5 of minder punten uit de 6):

  • Heikantsebaan 2

  • Binnenweg 2,5

  • Broekweg 2,5

Dit zijn ook tevens de enige fietspaden die niet vrij liggend, naast ook de 50 km/u wegen Broekweg en Binnenweg. Overige fietspaden scoren met name minder op het feit dat kruispunten niet geregeld zijn of er obstakels zijn. Dit heeft een link met de ongevallen op kruispunten.

Het aandeel letselslachtoffers op de fiets in Veldhoven is 26% en daarmee het hoogste percentage. Dit percentage is hoger dan Eersel (13%) en vergelijkbaar met Valkenswaard (25%). Bijna alle ongevallen vallen binnen de bebouwde kom, met een fors groter deel op kruispunten (26) dan op wegvakken (11). We zien ook dat de meeste kruispunten van de fietspaden ongeregeld zijn en deze niet ongelijksvloers of geregeld met VRI’s zijn uitgevoerd. 76% van de fietsongevallen vindt plaats op 50 km/uur wegen, deze wegcategorie is ook als risico aangeduid in de gemeente.

De meeste fietsongevallen concentreren zich op de gebiedsontsluitingwegen in Veldhoven. Ook binnen de bebouwde kom van Veldhoven gebeuren de meeste ongevallen, in het buitengebied zien we relatief weinig ongevallen. De Sterrenlaan valt op wanneer we kijken naar de ongevallenconcentraties in Veldhoven. Deze weg heeft vrijliggende fietspaden en hierop gebeuren ook geen ongevallen. De ongevallen op de Sterrenlaan gebeuren op de rotondes, bij deze rotondes is de fietser in de voorrang. De oorzaak van het hoge aantal is waarschijnlijk door de hoge intensiteiten fietsers. Hier zijn geen tellingen van beschikbaar maar dit is een van de belangrijkste routes in de gemeente.

Figuur 2: Fietsongevallen gemeente Veldhoven (VIA, 2014-2019)

De meeste fietsslachtoffers zjin 70+ (11, 26%). Meer dan de helft (64%) van de fietsslachoffers is 50+ (27 van de 42).

Het aandeel fietsongevallen is in werkelijkheid altijd hoger omdat veel van deze ongevallen, met name enkelvoudig, niet (goed) worden geregistreerd. VeiligheidNL geeft meer inzicht in de fietsongevallen in Brabant, wat ook van toepassing is op de gemeente Veldhoven:

  • Kinderen: 27% botsing met voertuig, waarvan 18% met een rijdende fiets. 73% enkelvoudig. 12% oorzaak gedrag ander, 11% door de toestand van de weg, 18% weersomstandigheden, 46% eigen gedrag en 19% zelf afgeleid.

  • Jongeren: 50% botsing met voertuig, waarvan 19% met fiets en 18% met auto. 42% enkelvoudig. 46% gedrag van een ander, 38% eigen gedrag, 23% zelf afgeleid, 3% alcohol, 7% weersomstandigheden en 40% toestand van de weg

  • Volwassenen: 70% enkelvoudig, 25% botsing met voertuig waarvan 6% met fiets en 10% met auto. 36% door gedrag ander, 39% eigen gedrag, 17% zelf afgeleid, 13% conditie waarvan 8% alcohol, 22% weersomstandigheden en 43% toestand van de weg.

  • Senioren: 67% enkelvoudig, 26% botsing met voertuig waarvan 14% met auto en 7% met fiets. 31% gedrag ander, 45% eigen gedrag, 12% zelf afgeleid, 12% conditie, 14% weersomstandigheden en 26% toestand van de weg.

  • Racefietsers: 42% enkelvoudig, 46% botsing met voertuig, waarvan 23% met wielrenner en 14% auto. 49% gedrag ander, 32% eigen gedrag, 8% afgeleid, 23% weersomstandigheden en 35% toestand van de weg

Wat betreft lichtvoering van fietsers (I&W, 2018) is voor Roosendaal, in het onderzoek de enige Brabantse gemeente, bekend dat circa 66% van de fietsers hier voor- en achterlicht voert. Dit is tevens het landelijk gemiddelde. Het is aannemelijk dat het percentage voor Veldhoven rond het landelijk gemiddelde ligt. Gekeken naar doelgroepen dan zien we dat 54% van de jongeren tot 18 jaar voert licht, tegenover 84% van de 50-plussers. Lichtvoering is dus een aandachtspunt voor de gemeente Veldhoven, met name onder jongeren.