Risicothema 1: 50 km/u wegen

De combinatie van het risicocijfer, de beperkte inrichting van enkele wegen, de hoge snelheid, het extra (sluip-)verkeer en het aandeel aan slachtoffers zorgt dat 50 km/u wegen een risicothema zijn in de gemeente Cranendonck.

Het aandeel 50 km/u wegen in de gemeente Cranendonck is (15%). Dit is meer dan Heeze-Leende (5%) en Someren (8%). Het risicocijfer (over de periode 2013-2017) voor de gehele gemeente (0.280) ligt hoger dan het gemiddelde van Noord-Brabant (0.205) voor 50 km/u wegen. In de kern van Budel ligt het risicocijfer hoger, namelijk op 0.382. Dit houdt in dat de kans op een ongeval, afgezet tegen het aantal gereden kilometers (voertuigprestatie) op een 50 km/u weg in de kern van Budel bijna 2 keer zo hoog is dan op een gemiddelde 50 km/u weg in Noord-Brabant.

Van enkele 50 km/u wegen in de gemeente Cranendonck is de balans tussen functie, vormgeving en gebruik bekend. In de vormtoets zijn 27 wegen opgenomen, die allen zijn getoetst op diverse inrichtingscriteria. Van deze 27 wegen scoren 16 wegen een ‘onvoldoende’ (4,5 punt of minder), ten opzichte van een totaalaantal van 9 punten. De slechtst ingerichte wegen betreffen:

Deken Van Baarsstraat (2,5)
Moonslaan (2,5)
Dorpsstraat (3)
Europalaan-Noord (3)
Europalaan-Zuid (3)
Burg. Van Houtstraat (3,5)
Dr. Ant. Mathijsenstraat (3,5)
Fazantlaan (3,5)
Kalberg (3,5)
Wolfswinkel (3,5)
De Hommelberg (4)
Vogelsberg (4)

Kijkend naar de 50 km/u wegen die in de vormtoets zijn ingevoerd dan blijkt dat de kruispunten niet zijn ingericht met rotondes of VRI’s, dat het merendeel van de wegen niet (volledig) vrij is van landbouwverkeer en dat ruim de helft van de wegen geen oversteekvoorzieningen hebben en dat er geen vrijliggende fietspaden aanwezig zijn.

De V85 uit het SPI-kompas laat zien dat de snelheid op diverse 50 km/u wegen ruim boven de maximumsnelheid zit, met een V85 tot 77 km/u. Dit is voornamelijk een issue in de kernen Maarheeze, Budel en Soerendonk. De snelheidsinformatie is verder uitgewerkt bij het thema ‘snelheid in het verkeer’.

Kijkend naar de ongevallen die in de gemeente Cranendonck plaatsvinden dan valt 43% van het totaalaantal slachtoffers op gemeentelijke wegen op 50 km/u wegen, waarbij de laatste jaren geen trend waarneembaar is. Dit aandeel ligt hoger dan in Heeze-Leende (30%) en Someren (20%). De personenauto is het vaakst betrokken bij een ongeval en op de fiets vallen de meeste slachtoffers (13). Van de 35 slachtoffers zijn er 21 gevallen op een kruispunt en 14 op een wegvak, waarvan 1 dodelijk slachtoffer.

Kijkend naar de locaties van de ongevallen op 50 km/u wegen dan zijn enkele concentraties zichtbaar:

Kerkstraat-Stationsstraat (10)
Kruising Burg. Van Houtstraat – Deken van Baarstraat – Meermortel (8)
Concentratie op ring rondom Budel en de Nieuwstraat.

Figuur 2: Ongevallen op 50 km/u wegen in de gemeente Cranendonck

Tot slot is het belangrijk om te vermelden dat de aanwezigheid van de A2 zorgt voor extra (sluip-)verkeer in de gemeente Cranendonck. Enerzijds is dit het gevolg van het feit dat de gemeente Cranendonck is gelegen tussen de A2 en de België. Dit zorgt dat verkeer van en naar het gebied in België dat is gelegen nabij Cranendonck, via het lokaal wegennet aansluit op de A2, ter hoogte van toe- en afrit 37 (Budel) of via toe- en afrit 36 (Maarheeze). Vanuit de gemeente is het gewenst dat dit verkeer van en naar België aansluit ter hoogte van 37 – Budel. Aangezien op de A2 in noordelijke richting, richting Eindhoven, in de ochtendspits vaak file aanwezig is, kiezen veel weggebruikers er echter voor om ter hoogte van toerit 36 (Maarheeze) aan te sluiten op de A2. Dit zorgt namelijk dat ze noordelijker kunnen aansluiten op de A2 en daardoor een deel van de file vermijden.

Deze filevorming op de A2 in noordelijke richting in de ochtendspits zorgt tevens voor sluipverkeer door de gemeente Cranendonck en specifiek door Maarheeze. Om de file te kunnen vermijden wordt door veel weggebruikers gekozen om van het onderliggende wegennet gebruik te maken. Hierbij is een deel die afrit 38 (Weert-Noord) neemt om vervolgens aan te sluiten via toerit 36 (Maarheeze), 35 (Leende) of 34 (Valkenswaard). Een ander deel gebruikt afrit 37 (Budel) om vervolgens eveneens een van bovenstaande toeritten te gebruiken.

Dit verkeer van en naar België en het sluipverkeer van de A2 zorgt voor een forse toename op het onderliggende en dus lokale wegennet, waaronder op meerdere 50 km/u wegen. Onderstaand zijn voor elk van de twee situaties de 50 km/u wegen benoemd die door het (sluip-)verkeer worden gebruikt en is tevens aangegeven welke score deze wegen hebben gekregen in de vormtoets, indien hierin opgenomen.

Verkeer van en naar België

Grensweg
Nieuwstraat – 5
Burg. Van Houtstraat – 3,5
Maarheezerweg – 5
Zitterd
Dorpsstraat – 3
Molenheide – 5
De Kleine bruggen
Midbuulweg – 5
Mulkstraat
Nieuwedijk

Sluipverkeer A2

Philipsweg – 6
Stationsstraat – 4,5
Moonslaan – 2,5

Bovenstaand overzicht laat zien dat er meerdere wegen zijn die door het extra (sluip-)verkeer worden gebruikt en een onvoldoende (4,5 of minder) scoren in de vormtoets. Daarnaast is eveneens gebleken dat op de Stationsstraat, Burg. van Houtstraat en Nieuwstraat een concentratie in het aantal ongevallen zichtbaar is.

De combinatie van de beperkte inrichting van de wegen en het extra aanwezige verkeer op bovengenoemde 50 km/u wegen, zorgt dat deze wegen een extra risico vormen binnen de gemeente. Aangezien het echter niet alleen 50 km/u wegen betreft die worden gebruikt door het extra (sluip-)verkeer, wordt dit thema eveneens aangehaald als aandachtspunt.