Risicothema 4: Fiets

Fietsers zijn een risico in de gemeente Heeze-Leende vanwege het grote aandeel in aantallen én slachtoffers in combinatie met de beperkte inrichting van fietsvoorzieningen in het buitengebied.

Het inwonersaantal van de gemeente Heeze-Leende is groeiende. Het kennisnetwerk SPV heeft als uitgangspunt dat elke inwoner een fietser is. Dat maakt dat het aantal fietsers in de gemeente Heeze-Leende toeneemt, ook volgens prognose 2030. De kwaliteit van de inrichting van de belangrijkste wegen in het fietsnetwerk is met behulp van een vormtoets inzichtelijk gemaakt. De inrichting van de Muggenberg, Randweg, Nieuwendijk en Geldropseweg is goed. Deze wegen zijn voorzien van  voldoende brede fietspaden, voorrangskruispunten en er zijn geen obstakels. Enkel de Geldropseweg beschikt niet over een vrijliggend fietspad. Heeze-Leende kent echter ook veel (recreatieve) fietsers in het buitengebied. Juist in deze gebieden voldoet de inrichting vaak niet (zie risicothema 3: Landbouwverkeer in het buitengebied).

Het aandeel letselslachtoffers op de fiets is ca. 22% en binnen de gemeente het hoogste aandeel na de personenauto aandeel. Dit aandeel is hoog in vergelijking tot Someren (15%) en vergelijkbaar met Cranendonck (23%). De meeste fietsslachtoffers met letsel vallen binnen de kom, met een gelijkmatig deel op kruispunten en wegvakken. De fietsslachtoffers concentreren zich voornamelijk in de kern Heeze. De meeste fietsslachtoffers vallen in de leeftijdscategorie 70+ (8), meer dan de helft is 50+ (17 van de 28). Dit betekent dat ouderen een groot aandeel hebben in de fietsongevallen.

Figuur 4: Locaties fietsongevallen gemeente Heeze-Leende (VIA, 2014-2019)

Het aandeel fietsongevallen is in werkelijkheid altijd hoger omdat veel van deze ongevallen, met name enkelvoudig, niet (goed) worden geregistreerd. VeiligheidNL geeft meer inzicht in de fietsongevallen in Brabant, wat ook van toepassing is op de gemeente Heeze-Leende:

  • Kinderen: 27% botsing met voertuig, waarvan 18% met een rijdende fiets. 73% enkelvoudig. 12% oorzaak gedrag ander, 11% door de toestand van de weg, 18% weersomstandigheden, 46% eigen gedrag en 19% zelf afgeleid.

  • Jongeren: 50% botsing met voertuig, waarvan 19% met fiets en 18% met auto. 42% enkelvoudig. 46% gedrag van een ander, 38% eigen gedrag, 23% zelf afgeleid, 3% alcohol, 7% weersomstandigheden en 40% toestand van de weg.

  • Volwassenen: 70% enkelvoudig, 25% botsing met voertuig waarvan 6% met fiets en 10% met auto. 36% door gedrag ander, 39% eigen gedrag, 17% zelf afgeleid, 13% conditie waarvan 8% alcohol, 22% weersomstandigheden en 43% toestand van de weg.

  • Senioren: 67% enkelvoudig, 26% botsing met voertuig waarvan 14% met auto en 7% met fiets. 31% gedrag ander, 45% eigen gedrag, 12% zelf afgeleid, 12% conditie, 14% weersomstandigheden en 26% toestand van de weg.

  • Racefietsers: 42% enkelvoudig, 46% botsing met voertuig, waarvan 23% met wielrenner en 14% auto. 49% gedrag ander, 32% eigen gedrag, 8% afgeleid, 23% weersomstandigheden en 35% toestand van de weg.

Wat betreft lichtvoering van fietsers (I&W, 2018) is voor Roosendaal, in het onderzoek de enige Brabantse gemeente, bekend dat circa 66% van de fietsers hier voor- en achterlicht voert. Dit is tevens het landelijk gemiddelde. Het is aannemelijk dat het percentage voor Heeze-Leende rond het landelijk gemiddelde ligt. Gekeken naar doelgroepen dan zien we dat 54% van de jongeren tot 18 jaar voert licht, tegenover 84% van de 50-plussers. Lichtvoering is dus een aandachtspunt voor de gemeente Heeze-Leende, met name onder jongeren.