Risicothema 2: Fiets

Fietsers zijn een risico in de gemeente Son en Breugel vanwege het feit dat het aantal inwoners in de gemeente groeit en het aandeel aan verkeersslachtoffers op de fiets hoog is. Daarnaast blijkt het aantal slachtoffers de laatste jaren toe te nemen.

Het inwonersaantal van de gemeente Son en Breugel is groeiende. Het kennisnetwerk SPV heeft als uitgangspunt dat elke inwoner een fietser is. Dat maakt dat het aantal fietsers in de gemeente Son en Breugel toeneemt. Kijkend naar de kwaliteit van de (brom)fietspaden dan blijkt de helft goed te zijn, 12% slecht en de rest redelijk.

In de gemeente Son en Breugel valt 34% van het aantal slachtoffers op de fiets en dit betreft daarmee het hoogste percentage voor de verschillende modaliteiten. Daarnaast blijkt uit de cijfers van de Verkeersveiligheidsmonitor dat het percentage aan verkeersslachtoffers op de fiets in Son en Breugel hoger ligt dan gemiddeld in de regio Zuidoost-Brabant. De meeste slachtoffers op de fiets vallen binnen de bebouwde kom (18), en van de 21 slachtoffers vallen 14 op een kruispunt en 7 op een wegvak. Kijkend naar de ontwikkeling van het aantal slachtoffers in de laatste jaren dan ligt het aantal slachtoffers de laatste drie jaar (2017-2019, 15 slachtoffers) hoger dan de drie jaar daarvoor (2014-2016, 6 slachtoffers).

De leeftijd van de slachtoffers ligt verspreid waarbij geen duidelijke concentratie zichtbaar is binnen één leeftijdscategorie. Deze concentratie is wel zichtbaar als wordt gekeken naar de locatie van de ongevallen in de gemeente waarbij fietsers betrokken zijn. Een duidelijke concentratie is hierbij zichtbaar op en rond de Eindhovenseweg – Kanaalstraat – Nieuwstraat (12 ongevallen).

De Nieuwstraat en Kanaalstraat betreffen 30 km/u wegen die deels fietssuggestiestroken en deels fietsstroken kennen, waarbij bij beide situaties de rijbaanbreedte beperkt is. De ongevallen hebben hier zowel op kruispunten als het wegvak plaatsgevonden. De Eindhovenseweg kent wel fietspaden, echter zijn hier drie ongevallen gebeurd ter hoogte van de rotonde tussen de Eindhovenseweg en de Kanaalstraat.

Figuur 3: Fietsongevallen in de gemeente Son en Breugel (VIA, 2014-2019)

Het aandeel fietsongevallen is in werkelijkheid altijd hoger omdat veel van deze ongevallen, met name enkelvoudig, niet (goed) worden geregistreerd. VeiligheidNL geeft meer inzicht in de fietsongevallen in Brabant, wat ook van toepassing is op de gemeente Son en Breugel:

  • Kinderen: 27% botsing met voertuig, waarvan 18% met een rijdende fiets. 73% enkelvoudig. 12% oorzaak gedrag ander, 11% door de toestand van de weg, 18% weersomstandigheden, 46% eigen gedrag en 19% zelf afgeleid.

  • Jongeren: 50% botsing met voertuig, waarvan 19% met fiets en 18% met auto. 42% enkelvoudig. 46% gedrag van een ander, 38% eigen gedrag, 23% zelf afgeleid, 3% alcohol, 7% weersomstandigheden en 40% toestand van de weg

  • Volwassenen: 70% enkelvoudig, 25% botsing met voertuig waarvan 6% met fiets en 10% met auto. 36% door gedrag ander, 39% eigen gedrag, 17% zelf afgeleid, 13% conditie waarvan 8% alcohol, 22% weersomstandigheden en 43% toestand van de weg.

  • Senioren: 67% enkelvoudig, 26% botsing met voertuig waarvan 14% met auto en 7% met fiets. 31% gedrag ander, 45% eigen gedrag, 12% zelf afgeleid, 12% conditie, 14% weersomstandigheden en 26% toestand van de weg.

  • Racefietsers: 42% enkelvoudig, 46% botsing met voertuig, waarvan 23% met wielrenner en 14% auto. 49% gedrag ander, 32% eigen gedrag, 8% afgeleid, 23% weersomstandigheden en 35% toestand van de weg

Wat betreft lichtvoering van fietsers (I&W, 2018) is voor Roosendaal, in het onderzoek de enige Brabantse gemeente, bekend dat circa 66% van de fietsers hier voor- en achterlicht voert. Dit is tevens het landelijk gemiddelde. Het is aannemelijk dat het percentage voor Son en Breugel rond het landelijk gemiddelde ligt. Gekeken naar doelgroepen dan zien we dat 54% van de jongeren tot 18 jaar voert licht, tegenover 84% van de 50-plussers. Lichtvoering is dus een aandachtspunt voor de gemeente Son en Breugel, met name onder jongeren. In tegenstelling tot gewone fietsers voeren elektrische fietsen aanzienlijk vaker licht, circa 93%. Lichtvoering is voor de e-bike dus minder een aandachtspunt.